تاریخچه عمارت عالی قاپو

عمارت عالی قاپو كه نمونه ی منحصر به فردى از معمارى كاخ هاى دوره ی صفوى است، در اوایل قرن یازده هجرى به دستور شاه‏ عباس اول ساخته شد و شاه عباس صفوى حضور سفراء و شخصیت هاى عالیقدر را به این كاخ میپذیرفت.

عمارت عالی ‌قاپو (معنی ترکی آن یعنی «درگاه بلند») ساختمانی است که درب ورودی دولتخانه صفوی بوده‌ است .

در آغاز شکلی ساده داشته است و به مرور زمان و در طول سلطنت شاه عباس، طبقه هایی به آن اضافه شده بود و در دوره شاه عباس دوم ایوان ستوندار به آن اضافه شد.

این بنا در ضلع غربی نقش جهان و روبروی مصلی شیخ لطف‌ الله ساخته شده ‌است. ارتفاع آن ۴۸ متر است و ۶ طبقه دارد که با راه ‌پله ‌های مارپیچی میتوان به آن ها رسید.

آنچه باعث شده این عمارت در زمره آثار باشکوه و بسیار زیبای عصر صفوی قرار بگیرد، مینیاتورهایی میباشد که کار هنرمند معروف عصر صفوی،بنام رضا عباسی میباشد و همچنین گچبری ‌های آخرین طبقه کاخ عالی قاپو است که تالار آن «اتاق موسیقی» یا «اتاق صوت» نیز گفته می‌شود.

تاریخچه بنای عمارت عالی قاپو

این بنا بعد از انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان به وسیله ی شاه عباس اول بین سالهای ۹۷۳ تا ۹۷۷ خورشیدی به عنوان مقر و دولتخانه حکومتی سلاطین صفوی آغاز به ساختن شد.

مدت زمان ساخت عمارت

این کاخ طی پنج مرحله معماری و در دوره ی جانشینان شاه عباس اول بخصوص شاه عباس دوم و شاه سلیمان بین ۷۰ تا ۱۰۰ سال ادامه پیدا کرد و تکمیل شد.

حتی بخاطر وجود کتیبه‌ ای به خط نستعلیق در زمان شاه سلطان حسین آخرین پادشاه صفوی، تزئینات طبقه سوم اضافه یا ترمیم شده‌ است.

استادکاران و معماران بنا

کتیبه یا سند واقعی مبنی بر عنوان نام معمار بنا در حال حاضر در دست نیست ولی به احتمال زیاد معمار بنا یکی از استادان و معماران معروفی چون استاد علی اکبر اصفهانی یا استاد محمدرضا ابن یا استاد حسین بنای اصفهانی دو معمار مشهور مساجد جامع عباسی و مسجد شیخ لطف الله بوده ‌است.

دلیل نامگذاری عمارت عالی قاپو

قاپی یا قاپو در زبان ترکی به معنی در و ورودی میباشد و کلمه ی عالی به معنی باشکوه، بزرگ و با ارزش است.

گفته میشود که در اصلی بنا را شاه عباس صفوی از نجف و مقبره علی بن ابی طالب به این مکان منتقل کرده است. کتیبه بالای سر در ورودی با عنوان انا مدینه العلم و علی بابها و استقرار ۱۱۰ توپ جنگی در مقابل کاخ به حساب ابجد نام علی را عنوان میکند (ع=۸۰، ل=۲۰، ی=۱۰).

تزئینات داخلی و خارجی عمارت عالی قاپو

تزئینات خارجی به وسیله آجر که در لچکها (قسمتهای هلالی در بالای هر ورودی) به وسیله کاشی هفت رنگ و تزئینات و خطوط اسلیمی است و تزئینات داخلی به وسیله نقش زیبای گل و بته و شکارگاه و حیوانات و پرندگان بر روی گچ (لایه چینی و کشته بری) و یا مینیاتورهای تصویری ایرانی (به سبک نقاشی‌ های استاد رضا عباسی) و خارجی (بوسیله نقاشان اروپایی که در زمان شاه سلیمان در دربار صفوی حضور داشتند به سبک نقاشی اروپایی) می‌باشد.

پله ‌های عمارت عالی قاپو

این کاخ اکنون دارای سه دستگاه پله میباشد که شامل دو دستگاه پله مارپیچ به صورت قرینه در قسمت غربی ساختمان و یک دستگاه پله بصورت پلکانی (بصورت چند پله و اتاقهای بین راه به شکل زیگزاگی) معروف به پله‌ های شاهی که به منظور تشریفات ایجاد شده ‌است. با ۹۴ پله به طبقه آخر منتهی میشود.

بازدید کننده برای رفع خستگی همچنین میتواند در هر طبقه از آن خارج شده و در بالکن های موجود در غرب هر طبقه کاخ توقف نموده استراحت کند و دوباره بالا رود.

آستانه ورودی

کاخ عالی ‌قاپو دارای آستانه ‌ای است از جنس سنگ مرمر که در تکریم و اجلال پادشاه سهم بسزایی دارد و عابرینی که میخواهند بدون شرف‌ یابی به خدمت شاه برسند در آنجا به زمین می‌افتند و آستانه را میبوسند.

بنابرین همه تلاش میکنند کفش هایشان به آستانه نخورد که در غیر اینصورت نگهبان آنان را کتک جانانه‌ ای میزنند.

• آدرس کاخ عالی قاپو:

اصفهان، خیابان استانداری، خیابان سپه، میدان نقش جهان، ضلع غربی میدان (مشاهده روی نقشه)

• زمان بازدید از کاخ عالی قاپو:

همه روزهای هفته از ساعت ۹ صبح تا ۶ عصر

• هزینه ی بلیط عمارت عالی قاپو:

هر نفر ۳,۰۰۰ تومان برای گردشگران داخلی و هر نفر ۲۰,۰۰۰ تومان برای گردشگران و توریست های خارجی

• روزهای تعطیل عمارت:

عمارت در روزهای ۱۴ و ۱۵ خرداد، ۲۱ رمضان، ۲۸ صفر و تاسوعا و عاشورا تعطیل میباشد.

اگر شما از عمارت عالی قاپو در میدان نقش جهان بازدید نکرده‌اید، پیشنهاد باماگردی به شما این است که حتما به این عمارت زیبا و تاریخی سر بزنید.

سوالات متداول

یک پیشنهاد گردش تازه